SFJ ਦੇ ਸ੍ਰ. ਪੰਨੂ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਰੂਸ ਵਲੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਖਿਲਾਫ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਾਥ
ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ’ਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਨਕਾਰਦਿਆਂ ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਜੀ.ਐਸ. ਪੰਨੂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਅਟਕਲਾਂ ਅਸਵੀਕਾਰਨਯੋਗ ਹਨ’। ਰੂਸੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਮਾਰੀਆ ਜ਼ਖਾਰੋਵਾ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ।
ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਦਰਭ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਾਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਖਾਰੋਵਾ ਦੀ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਨਾਕਾਮ ‘ਕਤਲ’ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ‘ਦਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ’ ’ਤੇ ਮਾਸਕੋ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ’ਤੇ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਾਂਗ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
‘ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ’ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ‘ਦਮਨਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ’ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਦਮਨਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਸਵਾਲ ਬਾਰੇ, ”ਜ਼ਾਖਾਰੋਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਰੂਸੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਦੇ ਰੀਡਆਊਟ ਅਨੁਸਾਰ।
‘‘ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਰੁੱਧ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਦੋਸ਼ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ, ਬਲਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ’ ਤੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਾਰੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਾਦਰ ਕਰਨਾ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਵ-ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ, ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਦੌਰ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ, ਗੁਲਾਮ ਵਪਾਰ ਦੇ ਦੌਰ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਤੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
‘ਇਹ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ’ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਮ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।’
ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਪੰਨੂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਇੱਕ ਨਾਕਾਮ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ’ਚ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ’ਚ ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ’ਚ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਕਥਿਤ ਪੋਸਟ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਵਿੰਗ (ਰਾਅ) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਨੂੰ ‘ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ’ ’ਤੇ ਜਾਂਚ ਅਧੀਨ ‘ਅਣਵਾਜਬ ਅਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ’ ਦੋਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (M51) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬੁਲਾਰੇ ਰਣਧੀਰ ਜੈਸਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਅਟਕਲਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ’ ਸੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖਬਾਰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਰਿਪੋਰਟ ’ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਜੈਸਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗਠਿਤ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ’ਤੇ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
‘ਸਵਾਲ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਗੈਰ-ਵਾਜਬ ਅਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕਾਂ ’ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗਠਿਤ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਇਸ ’ਤੇ ਅਟਕਲਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਮਦਦਗਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।’
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਰਮ ਯਾਦਵ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਾਅ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਨਿਖਿਲ ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪੰਨੂ ਦੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਥਿਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਹਿੱਟਮੈਨ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ’ਤੇ ਰੱਖੇ।
ਗੁਪਤਾ, ਜੋ ਹੁਣ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਹਵਾਲਗੀ ਬਕਾਇਆ ਹੈ। ਯੂਐਸ ਡੇਲੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਨੂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰਾਅ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀਨ ਮੁਖੀ ਸਾਮੰਤ ਗੋਇਲ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਨਿਖਿਲ ਗੁਪਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ’ਤੇ ਪੰਨੂ ਦੇ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨਹਟਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ (ਨਾਮ ਸੀ.ਸੀ.-1) ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਨੇ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹਿਟਮੈਨ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਖਿਲ ਗੁਪਤਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਗੁਪਤਾ ’ਤੇ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਚੈੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦਰਮਿਆਨ ਦੁਵੱਲੀ ਹਵਾਲਗੀ ਸੰਧੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਮਈਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਰੁੱਧ ਅਮਰੀਕੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਕੇਸ ਅਤੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਇੱਕ ‘ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ’ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ।
